بسته انگیزشی برای ماندگاری پزشکان متخصص
تاریخ انتشار: ۲۹ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۰۵۴۴۹۷
در شرایط فعلی که زمزمه افزایش مهاجرت پزشکان بلندتر از قبل شنیده می‌شود، همچنان بار اصلی درمان در بخش دولتی بر دوش رزیدنت‌هاست اما اساتید این حوزه که باید بر آموزش این افراد و نحوه درمان صورت‌گرفته توسط آنها نظارت داشته باشند، حالا در حال ترک میدان هستند و این امر این روزها برای مسئولان وزارت بهداشت نیز نگران‌کننده‌تر از قبل شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش ایسنا، روزنامه ایران نوشت: ««وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی»؛ این نامِ نهاد اصلی متولی حوزه سلامت در ایران است. در این نام سه‌بخشی دو بخش درمان و آموزش پزشکی بر پایه بیمارستان‌ها و مراکز تشخیصی و درمانی دولتی بنا شده است و قلب تپنده حوزه‌های درمان و آموزش در این سیستم‌ها اعضای هیأت‌های علمی هستند اما این اساتید شاخص و برجسته چندان حال و روز مساعدی ندارند.
اعضای هیأت علمی تمام‌وقت جغرافیایی در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در سال‌های اخیر مورد بی‌مهری‌های متعددی قرار گرفته‌اند. مالیات‌های پلکانی، سقف‌گذاشتن برای پرداختی‌ها و واقعی‌نبودن تعرفه‌های کادر درمانی و عدم پرداختی‌های به‌موقع به‌شدت آرامش روانی و امنیت شغلی پزشکان متخصص شاغل در بخش دولتی را تهدید می‌کند. چندی پیش رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران از افزایش شیب خروج اعضای هیأت علمی علوم پزشکی از بیمارستان‌های دولتی خبر داده بود. تفاوت‌های چند برابری در دریافتی پزشکان متخصص در دو بخش دولتی و خصوصی انگیزه پزشکان را برای ماندگارشدن در سیستم دولتی و اشتغال در حوزه‌های آموزشی، پژوهشی و درمانی دولتی کمرنگ کرده است. ادامه افزایش شیب مهاجرت پزشکان به خارج از کشور و بخش خصوصی، بخش دولتی را از وجود پزشکان مجرب و هیأت علمی خالی می‌کند و در نهایت دود این آسیب در حوزه‌های آموزش و درمان پزشکی مستقیم به چشم بیماران می‌رود.
در شرایط فعلی که زمزمه افزایش مهاجرت پزشکان بلندتر از قبل شنیده می‌شود، همچنان بار اصلی درمان در بخش دولتی بر دوش رزیدنت‌هاست اما اساتید این حوزه که باید بر آموزش این افراد و نحوه درمان صورت‌گرفته توسط آنها نظارت داشته باشند، حالا در حال ترک میدان هستند و این امر این روزها برای مسئولان وزارت بهداشت نیز نگران‌کننده‌تر از قبل شده است.
بحران منزلت پزشکی در کشور
دکتر سعید چنگیزی آشتیانی، رئیس مرکز امور هیأت علمی وزارت بهداشت، درباره چرایی خروج اعضای هیأت علمی از دانشگاه‌های علوم پزشکی و مراکز آموزشی، پژوهشی و درمانی دولتی به «ایران» می‌گوید: «آمار دقیقی از مهاجرت پزشکان متخصص و اعضای هیأت علمی در اختیار نداریم اما به طور کلی بر اساس شواهد موجود میزان تمایل پزشکان و پرستاران به مهاجرت در حوزه سلامت قابل تأمل است. این مسأله بخش قابل توجهی از ذهن مسئولین و سیاستگذاران را به خود معطوف کرده است.»
آشتیانی با بیان اینکه مهاجرت پدیده چندبعدی است و دلایل متعددی دارد، عنوان می‌کند: «مطالعات دلایل مختلفی را برای خروج اعضای هیأت علمی از سیستم دولتی و مهاجرت مطرح کرده‌اند. مدل مهاجرت پزشکان ایرانی الزاماً با مدل سایر کشورها همپوشانی ندارد اما این مدل می‌تواند متأثر از مدل‌های کشورهای دیگر باشد. به عنوان مثال یکی از مواردی که کمتر در جامعه درباره آن صحبت می‌شود موضوع مهم «شأن اجتماعی» و «بحران منزلت پزشکی» است. افرادی که در حوزه علوم پزشکی درس خوانده‌اند، به مراتب علمی بالایی دست یافته‌اند و در جایگاه هیأت علمی و مدرس و تربیت‌کننده مشغول به کار هستند. این گروه افراد نیاز دارند که شأن و جایگاهشان تکریم شود و متناسب با تحصیلاتشان از شرایط معیشتی و اقتصادی مطلوبی برخوردار باشند. برای همین نیز عدم تناسب دستمزد با نرخ تورم موجب شده امید به آینده اعضای هیأت علمی به لحاظ تأمین معیشت‌شان دچار مشکل شود.»
رئیس مرکز امور هیأت علمی وزارت بهداشت در ادامه دلایل خروج اعضای هیأت علمی از تمام‌وقت جغرافیایی و مهاجرت پزشکان را کم‌بودن فرصت شغلی در داخل کشور و نبود شرایط مناسب برای ارائه ایده‌های پژوهشی عنوان کرد: «به طور کلی در بحث مهاجرت نوعی تقسیم‌بندی به لحاظ دافعه از داخل و جاذبه از خارج را نیز مطرح می‌کنند. هر چند که عناصر جاذبه از خارج برای جذب پزشکان متخصص در کنترل ما نیست و نمی‌توان جاذبه خارجی را دستکاری کرد اما دافعه داخلی را می‌توان مدیریت کرد.»
او در همین زمینه می‌افزاید: «ما در بحث سیاستگذاری در حوزه نظام سلامت کشور و جلوگیری از پدیده خروج اعضای هیأت علمی و مهاجرت متخصصان متمرکز شده‌ایم تا علت و چرایی‌های مهاجرت را کشف کنیم و بتوانیم به‌سرعت و با قدرت این عوامل را کنترل کنیم و اجازه ندهیم شیوه مهاجرت به این تندی ادامه پیدا کند البته هیچ‌وقت نمی‌توان مهاجرت را صفر کرد. در تمامی کشورها نخبگان مهاجرت می‌کنند برای همین نیز اصطلاح «گردش نخبگان» در دنیا مطرح است. اینکه نخبگان در دنیا در حال جابه‌جایی‌اند اما زیادشدن فرآیند مهاجرت نخبگان تحت عنوان اصطلاح «رقیق‌شدن مغزها» یا کاهش و افت ذخایر ژنتیکی کشورها نگرانی‌های متعددی ایجاد می‌کند.»
آشتیانی با بیان اینکه افت ذخایر ژنتیکی نخبگی کشور از پیامدهای مهم مهاجرت نخبگان است، عنوان می‌کند: مهاجرت نخبگان در بلندمدت در توسعه و پیشرفت جوامع اثر منفی می‌گذارد چون بار توسعه بر دوش نخبگان جامعه است. وقتی آنها جامعه را ترک می‌کنند، جامعه از نظر ذخایر ژنتیکی نخبگی خالی می‌شود و شرایط ضریب هوشی بالا را کمتر تجربه می‌کند. البته تمامی کشورهای دنیا روی عوامل منفی و آسیب‌رسان مهاجرت نخبگان تأکید دارند اما باید این را هم در نظر گرفت که مهاجرت نخبگان را نباید همیشه به عنوان سیاه‌نمایی خاص کشور ما نگاه کرد و نقطه کاملاً منفی در نظر داشت؛ چرا که مهاجرت این امکان را فراهم می‌کند که افراد در کشورهایی با دانش و تکنولوژی قوی توانمندتر شده و بتوانند به کشورشان منتقل شوند. بنابراین اگر مهاجرت نخبگان با بازگشت و گردش همراه باشد نقطه قوت ما به حساب می‌آید. با این حال ما معتقدیم باید در بحث اصلاح قوانین، تقویت و شفافیت و پاسخگویی و عملکرد مدیران، راهکارهایی را برای مواجهه با پدیده مهاجرت نخبگان و کم‌کردن اثر منفی آن به‌سرعت پیدا کنیم.»
راهکار وزارت بهداشت برای جلوگیری از خروج اعضای هیأت علمی
رئیس مرکز امور هیأت علمی وزارت بهداشت در پاسخ به اینکه وزارت بهداشت برای جلوگیری از خروج اعضای هیأت علمی تمام وقت جغرافیایی از سیستم دولتی و مراکز آموزشی، پژوهشی و درمانی دولتی چه تدابیری اندیشیده است، عنوان می‌کند: «واقعیت این است مرکز امور هیأت علمی وزارت بهداشت در حال تدوین و جمع‌بندی بسته انگیزشی و جذاب برای اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور است. این پیشنهادات را در شرف عملیاتی‌شدن پیش می‌بریم. یکی از موارد مهم مطرح در بسته‌های انگیزشی «مالیات پلکانی»، «سقف پرداخت پزشکان» و «تعرفه کادر درمانی» است که به جد در حال پیگیری آن هستیم.»
به گفته آشتیانی، ابلاغ نهایی بسته انگیزشی اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور می‌تواند وضعیت جذابی را برای اعضای هیأت علمی بالینی تمام‌وقت جغرافیایی ایجاد کند. البته برخی از موارد ابلاغ پیشنهادات این بسته در اختیار وزارت بهداشت نیست و باید با کمک سازمان برنام
ه و بودجه، تأمین اعتبار آن فراهم شود. هر گونه تغییر مثبت در وضعیت رفاهی و معیشتی اعضای هیأت علمی دلسردی، بی‌انگیزگی و بخش قابل توجهی از دغدغه‌های فعلی اساتید دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور را کاهش می‌دهد.
او می‌گوید: «برای آنکه نظام آموزش و درمان در بخش دولتی آسیب نبیند، بسته‌های دیگری را در بحث اداری و نحوه جذب هیأت علمی تعریف می‌کنیم که به عنوان راه حل کوتاه‌مدت و فوری تلقی می‌شود.
پزشکان تمام‌وقت جغرافیایی بر اساس مقررات عملاً تمام ظرفیت‌های آموزشی، پژوهشی و درمانی و بهداشتی‌شان را در سیستم دولتی استفاده می‌کنند و هیچگونه فعالیت انتفاعی ندارند. این افراد به لحاظ ماندگاری بالا در سیستم نقش مهمی در ارتقای سطح آموزش، پژوهش و درمان دانشگاهی دارند؛ منوط به اینکه رضایتمندی لازم برای رفع معیشت و رفاهشان تأمین شود.
در همین حال رئیس مرکز امور هیأت علمی وزارت بهداشت با تأکید بر اینکه خروج اعضای هیأت علمی از سیستم الزاماً به معنای مهاجرت پزشکان نیست، می‌گوید: یکی از دلایل مهم خروج هیأت علمی‌ها از بخش دولتی تأخیر در پرداختی‌هاست؛ در حالی که در بخش خصوصی پزشکان متخصص پرداخت به‌موقع دارند، محدودیتی برای دریافت ندارند و از آزادی عمل لازم برای عملکردشان برخوردارند. پرداخت به‌موقع در سیستم بیرون از دانشگاه جذابیت در بخش خصوصی را برای هیأت علمی‌ها بالا برده است.
این مقام مسئول در وزارت بهداشت آمار اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور را ۲۱ هزار نفر عنوان می‌کند و می‌گوید: نمی‌توان گفت که خروج پزشکان متخصص از سیستم دولتی را مهاجرت دامن می‌زند. بخشی از این پزشکان وارد بخش خصوصی می‌شوند البته آنالیز آمار خروج هیأت علمی‌ها نیاز به جلسه تبادل اطلاعات بین سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت دارد تا ببینیم چه تعداد از بخش دولتی خارج و در بخش خصوصی جایگزین شده‌اند.»
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: مهاجرت نخبگان دانشگاه های علوم پزشکی کشور خروج اعضای هیأت علمی پژوهشی و درمانی درمانی دولتی مهاجرت نخبگان مهاجرت پزشکان پزشکان متخصص بخش دولتی سیستم دولتی بخش خصوصی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۰۵۴۴۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فاجعه پنهان نظام پزشکی؛ کادر درمان از بیمارستان‌های دولتی به بخش خصوصی مهاجرت می‌کنند
بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیش از ۸۰ درصد بستری‌ها در بیمارستان‌های دولتی صورت می‌گیرد، یعنی اینکه اغلب مردم به دلیل هزینه‌های سنگین درمان؛ ناگزیر به انتخاب بخش دولتی هستند و این در حالی است که شرایط ماندگاری کادر درمان در بیمارستان‌های دولتی تا حدودی سخت‌تر از بخش خصوصی است. به ناچار شاهد مهاجرت کادر درمان از بخش دولتی به خصوصی هستیم.
آن طور که از اخبار و شواهد امر بر می‌آید، پرداختی مردم در بیمارستان‌های دولتی بین ۱۰ تا ۱۵ برابر کمتر از بخش خصوصی است. پرداختی و ویزیت متخصص یا فوق تخصص در بیمارستان‌های دولتی مبلغی در حدود ۱۵ هزار تومان است، در صورتی که اگر بیمار به متخصص و یا فوق تخصص در مطب رجوع کند، حدود ۲۵۰ هزار تومان باید پرداخت کند.
با توجه به پرداختی بسیار کمتر بیمارانی که به بخش دولتی مراجعه می‌کنند و با عنایت به اینکه اختلاف بسیاری در پرداختی بیماران بیمارستان‌های دولتی و خصوصی وجود دارد؛ سیاست دولت و مجلس باید به گونه‌ای باشد که کادر درمان تمایلی به تغییر جابجایی از بخش دولتی به خصوصی را نداشته باشند.
جلیل میرمحمدی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، مهاجرت پزشکان و کادر درمان از بخش دولتی به خصوصی را فاجعه پنهان نظام پزشکی دانست و گفت: مهاجرت کادر درمان از بخش دولتی به خصوصی منجر به کاهش نیروی مجرب در سیستم دولتی خواهد شد و مردم ناگزیز می شوند برای دریافت خدمات درمانی به سیستم خصوصی مراجعه می‌کنند و در نتیجه پرداختی از جیب مردم بین ۱۰ تا ۱۵ برابر افزایش پیدا می‌کند.
وی با بیان اینکه دولت باید انگیزه و مشوق‌های ماندگاری پرستاران و پزشکان در بخش دولتی را فراهم کند، اظهار داشت: امروز پرداختی کادر سلامت در برابر خدماتی که ارائه می‌دهد کافی نیست و انگیزه لازم برای ماندگاری در سیستم دولتی را فراهم نمی‌کند، از طرفی پرداختی‌های کادر سلامت نیز در سیستم دولتی به قدری با تأخیر انجام می‌پذیرد که انگیزه فعالیت از این گروه را می‌گیرد.
میرمحمدی ضمن انتقاد از اینکه پرداختی کادر درمان با تأخیر ۹ تا۱۰ ماهه است، گفت: پرداختی کادر درمان به صورت پلکانی و مشمول پرداخت مالیات با عناوین مختلف شده است که نه تنها مشوقی برای پزشکان نیست بلکه انگیزه‌ای برای خروج هرچه سریع‌تر از سیستم دولتی خواهد شد و متأسفانه آسیب این کوتاهی‌ها در خدمات پزشکی را مردم متوسط و مستضعف خواهند دید که به ناچار در بیمارستان‌های دولتی بستری می‌شوند.
وی با تاکید بر اینکه دولت باید از حداکثر توان خود بهره بگیرد تا نیروی متخصص در بدنه دولتی باقی بماند، یادآور شد: امروز دولت با اتخاذ تصمیمات نادرست منجر به خروج کادر درمان از سیستم دولتی می‌شود.
میرمحمدی با اشاره به تلاش مجلس برای ماندگاری نیروی کارآمد پزشکی در بدنه دولتی، ادامه داد: در سال گذشته تلاش شد پزشکانی که دارای مطب در بخش خصوصی نیستند از پرداخت مالیات معاف شوند و طبق مصوبات مجلس ۱۰ درصد مالیات برای آنان تعیین شد، اما تاکنون موفق نشدیم خروجی این مصوبات را بگیریم، البته رئیس مجلس قول قطعی داد که در نخستین فرصت این مسئله در داخل صحن علنی به گونه‌ای حل شود تا مصوبه سال گذشته مجلس، امسال نیز ادامه داشته باشد.
وی با بیان اینکه بحث کارانه باید برای پزشکانی که در غیر از مراکز استان در حال خدمت رسانی به مردم مناطق محروم هستند، تغییر کند، یادآور شد: سیاست‌های دولت و مجلس باید به گونه‌ای باشد که مشوق یا انگیزه‌ای برای پزشکان عمومی، متخصص و فوق تخصص شود تا در مناطق محروم و بیمارستان‌های غیر از مراکز استان‌ها خدمات ارائه دهند.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان در مجلس تاکید کرد: توجه به این مسئله برای پزشکان هیئت علمی نیز صدق می‌کند چرا که اگر پزشک متخصص هیئت علمی ما انگیزه‌ای نداشته باشد نه تنها آموزش به لحاظ کیفی آسیب می‌بیند بلکه از سیستم نیز خارج خواهد شد و عملاً ما به لحاظ کمی، عضو هیئت علمی نخواهیم داشت تا بتوانیم آموزش‌ها را ارائه دهیم.
در همین حال، همایون سامه یح یکی دیگر از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، با عنوان این مطلب که امروز کادر درمان در بخش دولتی و خصوصی تحت فشار هستند، گفت: متأسفانه دولت با مشکل تأمین بودجه برای حقوق پرستاران مواجه است و طبیعتأ زمانی که در بخش دولتی پرستاران ما با این مشکلات مواجه هستند در بخش خصوصی نیز از آنان سوءاستفاده می‌شود.
وی با بیان اینکه مشکلات پرستاران منجر به دلسردی آنان می‌شود و سیستم درمانی کشور را دچار مخاطره می‌کند، خاطرنشان کرد: برخی از پرستاران که شرایط مهاجرت دارند استعفا داده و اقدام به خروج از کشور می‌کنند، اما برخی دیگر که شرایط و توان مهاجرت ندارند و به دلایل مختلف از جمله وابستگی به خانواده، عشق به وطن و یا نداشتن مشکلات مالی در کشور ماندگار می‌شوند، اما چنین شرایطی دلسردی و بی‌انگیزگی را برای آنان رقم می‌زند، بی تردید بی توجهی به مشکلات کادر درمان به ویژه پرستاران منجر به ایجاد مخاطراتی برای سیستم درمانی کشور خواهد شد.
منبع: خبرگزاری مهر
همسان سازی حقوق بازنشستگان کشوری از خردادماه سال جاری